Projekt instalacji elektrycznej. Jakie funckcje ma instalacja elektryczna w domu?

To znajdziesz w poradniku:

• Czy instalacja elektryczna w domu wymaga sporządzenia projektu?
• Instalacja elektryczna w domu: jak zaplanować projekt instalacji elektrycznej?
• Ile obwodów powinien zakładać projekt instalacji elektrycznej w domu?
• Jak poprowadzić przewody elektryczne?
• Jak układać instalacje elektryczne?
• Bezpieczna instalacja elektryczna w łazience
• Instalacja elektryczna w domu – kto ją wykona?

Czy instalacja elektryczna w domu wymaga sporządzenia projektu?

Instalacja elektryczna w domu powinna być montowana na podstawie projektu, w którym zostały ustalone podstawowe parametry i rozwiązania, w tym schemat i plany instalacji, oraz dobrane materiały i osprzęt odpowiedniej jakości. Projekt instalacji elektrycznej w domu pozwala na lepsze rozmieszczenie opraw oświetleniowych zainstalowanych na stałe, gniazd wtyczkowych i tras układania przewodów. Umożliwia też optymalizację i zastosowanie oszczędniejszych rozwiązań, więc poniesione na to koszty zwracają się podczas realizacji inwestycji. Instalacja elektryczna w domu powinna być montowana zgodnie z dokumentacją, ewentualne zmiany należy nanosić na rysunkach. Tak powstałą „dokumentację powykonawczą” wraz z płytą ze zdjęciami całej instalacji warto przechowywać. Może być ona przydatna podczas eksploatacji, zwłaszcza przy wszelkiego rodzaju przeróbkach i ewentualnej rozbudowie. Projekt instalacji elektrycznej w domu powinien być sporządzony przez projektanta z uprawnieniami budowlanymi w zakresie projektowania instalacji elektrycznych.

Jakie są rodzaje włączników światła i w jaki sposób działają włączniki światła?

Instalacja elektryczna w domu: jak zaplanować projekt instalacji elektrycznej?

Zależnie od rodzaju i liczby odbiorników elektrycznych, instalacja elektryczna w domu musi zostać podzielona na kilkanaście lub więcej obwodów. Podłączenie odbiorników do osobnych obwodów w razie awarii jednego z nich nie spowoduje wówczas unieruchomienia pozostałych.

WAŻNE! Dla odbiorników o dużej mocy (kuchenki elektrycznej, pompy w studni, ogrzewania elektrycznego), wymagających zasilania trójfazowego (400 V), projekt instalacji elektrycznej powinien przewidywać osobne obwody wykonane przy użyciu przewodów (pięciożyłowych) o przekroju dostosowanym do mocy odbiorników. Obwody zasilające odbiorniki jednofazowe wykonuje się jako trójżyłowe.

Instalacja elektryczna w domu podzielona na liczne obwody jest wprawdzie droższa, ale bardziej niezawodna i wygodniejsza dla użytkownika niż instalacja z niewielką liczbą obwodów.

Wybór i montaż tras kablowych - na co zwrócić uwagę?

Ile obwodów powinien zakładać projekt instalacji elektrycznej w domu?

Liczba obwodów zależy od tego, jak bogata będzie instalacja elektryczna w domu, czyli ile urządzeń i jakie będziemy chcieli do niej podłączyć, czy planujemy wykonanie tylko instalacji standardowej, czy także instalacje ochronne i specjalne, czy bramy wjazdowe i garażowa będą miały własny napęd itp.

WAŻNE! Jeżeli projekt instalacji elektrycznej zakłada montaż kuchni indukcyjnej (moc kilka kilowatów) niezbędne jest wykonanie do jej zasilania odrębnego trójfazowego wypustu zakończonego puszką. Wybrane gniazda wtyczkowe przeznaczone do podłączenia pralki, lodówki, zamrażarki itp. także należy zasilać odrębnymi obwodami. Również gniazda do podłączenia komputera, drukarki i innych urządzeń tego typu powinno się zasilać odrębnym obwodem.

Pozostałe gniazda wtyczkowe należy łączyć po kilka do poszczególnych obwodów. Im mniej gniazd w jednym obwodzie, tym lepiej z punktu widzenia niezawodności działania urządzeń. Oprócz obwodów zasilających gniazda instalacja elektryczna w domu ma także obwody zasilające wypusty oświetleniowe przeznaczone do przyłączenia opraw oświetleniowych. Z jednego obwodu nie należy zasilać zbyt wielkiej liczby takich wypustów. Podobnie jak w przypadku gniazd decyduje niezawodność działania instalacji elektrycznej w domu. Wszystkie przekroje przewodów powinny być dobrane indywidualnie, szczególnie ważne jest to przy odbiornikach o większej mocy. W pozostałych przypadkach wystarczającym przybliżeniem będzie stosowanie przewodów miedzianych o przekroju 2,5 mm² do gniazd ogólnego przeznaczenia, a w obwodach oświetleniowych – o przekroju 1,5 mm².

Elektryka w domu: jakie wymagania powinno spełniać oświetlenie?

Oświetlenie pomieszczeń mieszkalnych zależy od preferencji i upodobań domowników. Jednak dla niektórych czynności można przez analogię posłużyć się wymaganiami zaczerpniętymi z normy dotyczącej oświetlenia miejsc pracy.

Przykładowo: do czytania, pisania, pracy przy komputerze należy zapewnić oświetlenie na poziomie 500 lx. Oświetlenie ogólne w pokojach mieszkalnych zwykle jest na poziomie 200 lx, a często i mniejszym. Zatem do bardziej wymagających prac należy stosować dodatkowe lampy biurkowe lub stojące na podłodze. Także blaty kuchenne są miejscem pracy wymagającym dobrego oświetlenia – na poziomie 300–500 lx. Dlatego w kuchni, oprócz oświetlenia ogólnego nad blatami kuchennymi, należy instalować dodatkowe oprawy oświetleniowe. Wskazane do tego celu jest stosowanie opraw ze świetlówkami liniowymi o dziennej barwie światła. Natomiast nie jest polecane oświetlanie blatów kuchennych punktowo popularnymi oprawkami z żarówkami halogenowymi. Takie oświetlenie daje przeszkadzające odbicia w błyszczących powierzchniach. Z tego samego powodu halogeny mogą także przeszkadzać, jeśli zostaną zamontowane koło lustra w łazience.

Jak poprowadzić przewody elektryczne?

W zależności od miejsca montażu instalacja elektryczna w domu musi mieć odpowiednio poprowadzone przewody elektryczne.

Trzy sposoby prowadzenia przewodów:

• Pod tynkiem - w taki sposób układa się instalację elektryczną w pokojach, korytarzach oraz innych suchych i ogrzewanych pomieszczeniach, a także w pomieszczeniach przejściowo wilgotnych (łazienkach). Warto używać w tym celu rurek instalacyjnych. Wraz z puszkami przymocowuje się je do nieotynkowanych ścian, a po ułożeniu tynku wciąga w nie odpowiednią liczbę przewodów jednożyłowych (przewody kabelkowe wielożyłowe wciągane do rurek niepotrzebnie podnoszą koszt instalacji). Na końcu montuje się włączniki i gniazda wtyczkowe. W celu zmniejszenia grubości tynku rurki można układać w wykutych bruzdach.

• na tynku - (lub na wierzchu ścian) układa się instalację w garażu i pomieszczeniach technicznych (gdy nie zależy nam na jej ukryciu) lub w domach, których ściany wykonane są z materiału palnego (np. z drewna lub materiałów drewnopochodnych). Do tego rodzaju instalacji używa się przewodów jednożyłowych prowadzonych w rurkach lub kabelkowych wielożyłowych mocowanych do ścian za pomocą uchwytów i osprzętu natynkowego.

• montaż przewodów w listwach - tego typu instalacja elektryczna w domu jednorodzinnym to rzadkość, choć ten sposób może się okazać bardzo wygodny, np. podczas remontu. Listwy umieszcza się na ścianach przy podłodze, suficie albo wokół ościeżnic drzwi. Są też specjalne listwy przeznaczone do montażu nad blatem kuchennym.

Przewody powinny być układane równolegle do krawędzi ścian i sufitów. Dzięki temu można odtworzyć ich przebieg na podstawie położenia puszek rozgałęźnych i osprzętu. Oszczędzając na materiałach i robociźnie oraz układając przewody na skos narazimy je na uszkodzenia, np. podczas wiercenia otworów w ścianie lub wbijania gwoździ.

Jak układać instalacje elektryczne?

Przewody w instalacji muszą być dostosowane do założonego obciążenia, a zabezpieczające je aparaty muszą być tak dobrane, aby wykluczyć przeciążenie przewodów i w konsekwencji – zagrożenie pożarem. Wszystkie gniazda wtyczkowe, także w pokojach, muszą mieć styk ochronny (bolec). Wypusty oświetleniowe powinny być zakończone kostką z zaciskami do przyłączenia przewodów oprawy. Wyjątek stanowią wypusty z oprawą zainstalowaną na stałe, do której bezpośrednio przyłącza się przewody zasilające.

Bezpieczna instalacja elektryczna w łazience

Tam, gdzie występuje zwiększone ryzyko porażenia prądem, czyli w łazience i saunie przewody, osprzęt oraz urządzenia elektryczne muszą mieć odpowiednie zabezpieczenia – w zależności od tego, w której z czterech wyznaczonych stref mają być umieszczone. W nowych i modernizowanych łazienkach projekt instalacji elektrycznej powinien zakładać dodatkowe połączenia wyrównawcze, polegające na połączeniu znajdujących się w niej metalowych przedmiotów (wanny, brodzika, rur, baterii, grzejników wodnych itd.) ze sobą, z główną szyną wyrównawczą i z zaciskiem uziemiającym w skrzynce rozdzielczej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami elementy grzejne elektrycznego ogrzewania podłogowego w łazience powinny być pokryte metalową siatką przyłączoną do miejscowych połączeń wyrównawczych. Niestety, bardzo często instalacja elektryczna w domu nie spełnia tego warunku. Urządzenia elektryczne, w tym gniazda wtyczkowe i oprawy, muszą mieć budowę dostosowaną do strefy, w której się je instaluje.

Przykładowo: gniazda muszą być instalowane w odległości nie mniejszej niż 60 cm, licząc od krawędzi wanny lub brodzika, a obwód je zasilający musi być wyposażony w wyłącznik różnicowoprądowy na prąd różnicowy 30 mA. Oprawy oświetleniowe instalowane nad wanną (I strefa) lub w jej pobliżu muszą znajdować się powyżej 2,25 m, licząc od dna wanny. W samej wannie mogą być umieszczone urządzenia odporne na zanurzenie w wodzie i zasilane napięciem bezpiecznym 12 V.

Instalacja elektryczna w domu – kto ją wykona?

Przede wszystkim nie należy prowadzić prac samodzielnie. W trosce o jakość instalacji elektrycznej i bezpieczeństwo pracę należy zlecić elektrykowi z uprawnieniami do 1 kV, najlepiej już wcześniej sprawdzonemu i poleconemu przez innych inwestorów.