Komin. Jak dobrać przewody kominowe?

Tradycyjne kominy murowane

Kominy murowane dobrze współpracują z prostymi kotłami na węgiel i koks, z otwartymi kominkami, piecami i kuchniami kaflowymi, które działają bez przerwy i wytwarzają dużo dymu o wysokiej temperaturze. To oznacza, że mogą stosunkowo szybko ogrzać komin o dużej akumulacyjności cieplnej. Kominy murowane nie nadają się jednak do odprowadzania spalin z kotła na gaz lub olej albo dymu, jaki wytwarza kominek z wkładem. Spaliny powstające w nowoczesnych urządzeniach grzewczych mają bowiem niższą temperaturę niż dym ze spalania węgla czy koksu więc system kominowy musi być dobrze dopasowany.

Specjalne kominy dla kotłów gazowych i olejowych

Nowoczesne urządzenia grzewcze mają coraz większą sprawność. To znaczy, że przekazują do instalacji grzewczej coraz więcej ciepła, a ich spaliny mają niską temperaturę. Skutkiem tego jest wykraplanie się w kominie pary wodnej, która łącząc się z innymi produktami spalania, tworzy agresywne substancje niszczące mur – skropliny o kwaśnym odczynie. Cykliczne włączanie się i wyłączanie palników kotłów na gaz lub olej powoduje gwałtowne zmiany temperatury w kominie, a te prowadzą do pękania muru i kruszenia się zaprawy spajającej cegły.  W takich przypadkach rozwiązaniem są kominy stalowe, bądź kominy ceramiczne. Nie wszystkie nowoczesne kotły potrzebują komina. W kotłach gazowych z zamkniętą komorą spalania są zastosowane wentylatory wymuszające zarówno dopływ powietrza, jak i wypływ spalin. Dzięki temu nie jest potrzebny naturalny ciąg powstający w kominie. Do odprowadzania spalin wystarcza zatem rura o mniejszym przekroju i niewielkiej długości, która może być prowadzona niemal w dowolny sposób, na przykład poziomo i ze zmianami kierunku. Stalowy przewód spalinowy jest stosunkowo łatwo wyprowadzić nad dach. Przepisy dopuszczają też możliwość wyprowadzenia koncentrycznego przewodu powietrzno-spalinowego przez ścianę zewnętrzną i zakończenia go 0,5 m od niej. Takie rozwiązanie można zastosować, jeśli moc urządzenia gazowego nie przekracza 21 kW w domu jednorodzinnym, budynku zagrodowym i rekreacji indywidualnej oraz 5 kW w pozostałych budynkach mieszkalnych. Wylot takiego przewodu kominowego powinien znajdować się wyżej niż 2,5 m nad poziomem terenu.

Rodzaje przewodów kominowych

• Przewody kominowe spalinowe - służą do odprowadzania spalin z urządzeń gazowych i olejowych, a przewody powinny być odporne na działanie kwasów powstających w wyniku wykraplania się ze spalin pary wodnej i łączenia się jej ze związkami chemicznymi zawartymi w spalinach.. W kominach tego typu stosuje się wkłady stalowe lub ceramiczne.  Do kotłów z zamkniętą komorą spalania i kondensacyjnych produkuje się specjalne przewody powietrzno-spalinowe (nazywane też SPS lub LAS) z uszczelkami odpornymi na temperaturę do 200 lub do 120°C. Mogą to być przewody koncentryczne typu rura w rurze (wewnętrzną rurą wypływają  spaliny, zewnętrzną napływa powietrze) bądź osobne przewody powietrzne i osobne spalinowe.

• Przewody kominowe dymowe - odprowadzają spaliny z urządzeń grzewczych na paliwa stałe i kominków z otwartą komorą spalania. Są to przewody murowane, systemowe ceramiczne lub takie, w których dodatkowo zamontowano wkład ze stali żaroodpornej. Produkt spalania paliw stałych, czyli dym, oprócz gazu zawiera także cząstki stałe, i dlatego musi być odprowadzany przewodami dymowymi, dla których wymagania są nieco inne niż dla spalinowych (ze względu na inne właściwości substancji, z którymi mają kontakt). W przewodach dymowych skraplanie pary wodnej zdarza się rzadko ze względu na znacznie wyższą temperaturę dymu, dlatego ich odporność na działanie kwasów nie musi być tak duża jak przewodów spalinowych. Bardzo ważna jest za to odporność na działanie wysokiej temperatury.

• Przewody kominowe wentylacyjne - tego rodzaju przewody kominowe odprowadzają zanieczyszczone powietrze z budynku. Taki przewód musi być doprowadzony do łazienki, kuchni, pralni, suszarni, garderoby, wszystkich pomieszczeń bez okien, piwnic, pokoi na poddaszu oraz tych, w których zachodzą procesy spalania paliw płynnych, stałych lub gazowych, np. kotłowni. Do każdego pomieszczenia powinien prowadzić osobny przewód wentylacyjny. Wykonuje się je z pustaków keramzytobetonowych, ceramicznych oraz silikatowych. W stosunku do nich wymagania są najmniej restrykcyjne, gdyż mają one kontakt jedynie z powietrzem o temperaturze panującej w pomieszczeniach. Wykonuje się je z pustaków keramzytobetonowych, ceramicznych oraz silikatowych.

Materiał komina a rodzaj kotła

• System kominowy stalowy - konstrukcje stalowe stosowane są przede wszystkim do odprowadzania spalin z kotłów gazowych i olejowych, w tym kondensacyjnych, a także kotłów na paliwo stałe. Mogą być stosowane także jako przewody wentylacyjne. Produkowane są jako wewnętrzne wkłady – rury przeznaczone do umieszczenia w obudowie z cegieł lub bloczków, a także w już istniejących kominach murowanych albo jako samodzielne, samonośne systemy do wznoszenia kominów od początku, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz domu. Kominy stalowe są produkowane w innych odmianach do kotłów gazowych i olejowych – jako kwasoodporne (pracują w temperaturze do 400-450°C), a w innych do kotłów na paliwa stałe – jako żaroodporne (mogą pracować w temperaturze do 650°C i są odporne na pożar sadzy). O tym, do jakich palenisk nadają się poszczególne systemy, informują oznaczenia, które powinny być umieszczone na każdym elemencie systemu kominowego.

• System kominowy ceramiczny - kominy ceramiczne mają najszersze zastosowanie. Są przeznaczone przede wszystkim do nowoczesnych kotłów na paliwa stałe. Są wprawdzie produkowane w odmianach przeznaczonych do odprowadzania spalin o różnych zakresach temperatury, ale można kupić również taki, który będzie się nadawał jednocześnie do kotłów na paliwa stałe (węgiel, miał, koks, drewno, pelety), kominków oraz kotłów na gaz i olej. Jedynie do gazowych i olejowych kotłów kondensacyjnych oraz kotłów z zamkniętą komorą spalania trzeba wybrać inny rodzaj komina – specjalny system powietrzno-spalinowy, który oprócz przewodu do odprowadzania spalin ma także kanał powietrzny. Ceramiczne systemy kominowe z prefabrykatów mogą być samodzielną konstrukcją, a więc można z nich budować kominy wolno stojące. Częściej jednak stanowią fragment ściany wewnętrznej lub zewnętrznej. Składają się z wewnętrznego wkładu z kamionki kwasoodpornej lub ceramiki szamotowej i obudowy z lekkiego betonu, a w przypadku kominów zewnętrznych także z warstwy izolacji umieszczonej wewnątrz obudowy. Wtedy w obudowie komina są też kanały umożliwiające przepływ powietrza wokół warstwy izolacji w celu jej osuszania. Rury do odprowadzania dymu lub spalin robi się z ceramiki szamotowej, choć spotyka się też rury z prasowanej skały wulkanicznej z powłoką kwasoodporną. W skład systemu wchodzi też obudowa z pustaków – najczęściej keramzytobetonowych, niektórzy producenci oferują także ceramiczne albo ze skał wulkanicznych. W niektórych systemach oferowane są jeszcze maty izolacji cieplnej zabezpieczające rury przed wychłodzeniem – gdy komin znajduje się w ścianie zewnętrznej lub na zewnątrz domu albo przechodzi przez nieogrzewane pomieszczenia. Pozwala to uniknąć osłabienia ciągu kominowego na skutek zbyt niskiej temperatury spalin przy wylocie.